Tư vấn Quy định về Phân chia tài sản chung vợ chồng là nhà ở khi ly hôn

1.  Trong trường hợp vợ chồng tự thỏa thuận:

Theo nguyên tắc được quy định tại Điều 95 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000, khi ly hôn, nếu nhà ở được xác định là tài sản chung của vợ chồng và vợ chồng đã có thở thuận chia loại tài sản này phù hợp với các quy định của pháp luật thì tài sản (cụ thể là nhà ở) sẽ được chia theo đúng thỏa thuận của hai vợ chồng. Trường hợp này, thỏa thuận chia nhà ở của vợ chồng được thừa nhận và trên thực tế cũng phát sinh rất ít tranh chấp.

2.  Trường hợp vợ chồng sau khi ly hôn không thỏa thuận được việc chia nhà ở là tài sản chung:

Theo quy định của pháp luật thì về nguyên tắc, khi ly hôn, vấn đề nhà ở được xác định như sau:

+   Trong trường hợp nhà ở thuộc sở hữu chung của vợ chồng có thể chia để sử dụng thì khi li hôn được chia theo quy định tại Điều 95 Luật hôn nhân và gia đình năm 2000, nếu không thể chia được thì bên được tiếp tục sử dụng nhà ở phải thanh toán cho bên kia phần giá trị mà họ được hưởng (Điều 98 Luật hôn nhân và gia đình năm 2000).

+   Trong trường hợp nhà ở thuộc sở hữu riêng của một bên đã được đưa vào sử dụng chung thì khi li hôn, nhà ở đó vẫn thuộc sở hữu riêng của chủ sở hữu nhà, nhưng phải thanh toán cho bên kia một phần giá trị nhà, căn cứ vào công sức bảo dưỡng, nâng cấp, cải tạo, sửa chữa nhà (Điều 99 Luật hôn nhân và gia đình năm 2000).

+   Trong trường hợp nhà ở thuộc sở hữu chung của vợ chồng không thể chia được (do cấu trúc xây dựng hoặc để bảo đảm an toàn) thì bên được tiếp tục sử dụng nhà ở phải thanh toán cho bên kia phần giá trị mà họ được hưởng. Tòa án xem xét nhu cầu thiết yếu của vợ chồng về chỗ ở, trong đó ưu tên bảo vệ quyền lợi của người vợ và các con chưa thành niên, hoặc đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình, để chia. Tòa án có thể giải quyết bằng cách giao ngôi nhà cho người vợ (chồng) sở hữu, còn người kia được chia những tài sản khác trong khối tài sản chung của vợ chồng. Trường hợp người được chia nhà ở mà giá trị của ngôi nhà nhiều hơn giá trị tài sản mà mình được chia thì phải thanh toán cho bên kia phần giá trị mà họ được hưởng (theo giá thị trường ở địa phương đó vào thời điểm xét xử).

Luật Hôn nhân gia đình 2014 có hiệu lực quy định về Quyền lưu cư như sau:

Quyền lưu cư của vợ hoặc chồng khi ly hôn:

Nhà ở thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng đã đưa vào sử dụng chung thì khi ly hôn vẫn thuộc sở hữu riêng của người đó; trường hợp vợ hoặc chồng có khó khăn về chỗ ở thì được quyền lưu cư trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày quan hệ hôn nhân chấm dứt, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
 

P. Luật sư HNGĐ – Công ty Luật Minh Gia