Ngủ ngáy là gì? nguyên nhân, chẩn đoán và trị chứng ngủ ngáy

Ở những người bị rối loạn giấc ngủ, tắc nghẽn hoặc xuất hiện chứng ngưng thở khi ngủ thường xuất hiện triệu chứng ngủ ngáy. Một số bệnh lý nghiêm trọng cũng là vấn đề gây ra ngủ ngáy.

Tuy nhiên, bạn không nên quá lo lắng vì có rất nhiều cách khắc phục tình trạng ngủ ngáy tại nhà một cách an toàn và hiệu quả.

1. Tìm hiểu về tình trạng ngủ ngáy

1.1 Ngủ ngáy là như thế nào?

Khi bạn ngủ mà xuất hiện các âm thanh phát ra do các mô đường hô hấp trên rung lên thì gọi là ngủ ngáy. Ngáy thường xảy ra 2 trường hợp là trong thì hít vào hoặc trong thì thở ra. Ngủ ngáy thường chiếm tỷ lệ phổ biến ở nam giới (44% ), nữ giới tỷ lệ thấp hơn (28%) trong độ tuổi 30 – 60. 

Người ta giải thích hiện tượng trên như sau trong quá trình hít thở khi ngủ, các niêm mạc mô xung quanh vùng họng rung lên tạo ra tiếng ngáy bởi lượng khí vào đi qua vùng họng hẹp phía sau.

1.2 Nguyên nhân nào dẫn đến ngủ ngáy?

Có nhiều yếu tố khiến cho dòng khí được hít thở qua mũi và miệng bị ngăn cản hoặc  bị tắc nghẽn gây ra hiện tượng ngủ ngáy như:

• Những người bị viêm mũi dị ứng, viêm xoang, các biến dạng mũi như lệch vách ngăn…gây ra triệu chứng nghẹt mũi hay đường thở trong mũi bị tắc:
• Những người thường lạm dụng rượu bia hoặc thuốc ngủ hay những người có tuổi tác cao, người ngủ sâu giấc thường có đặc điểm cơ họng và lưỡi ít hoạt động khiến cho khi ngủ chúng chùng xuống gây áp lực lên đường thở.
• Mô vùng họng của những người thừa cân béo phì thường kém linh động gây ngủ ngáy.
• Nhiều trẻ em có tình trạng ngủ ngáy do bị amidan, VA hoặc hạch họng lớn.
• Có những nguyên nhân gây tắc nghẽn đoạn đường thở từ mũi xuống họng ở những người có vòng miệng, lưỡi gà dài và mềm có thể phát ra tiếng ngáy.
• Tinh thần mệt mỏi do ngủ nghỉ không được điều độ.

1.3 Những tác hại của việc ngủ ngáy

Theo khoa học chứng minh thì nguy cơ mắc phải các rối loạn về tim mạch thường gặp ở những người hay ngủ ngáy. Nếu trong quá trình ngủ ngáy gây ra hiện tượng ngừng thở kéo dài sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe như:

• Làm cho đường thở bị tắc nghẽn sẽ gây ra tình trạng gián đoạn hô hấp thường xuyên mỗi khi ngủ, hiện tượng ngừng thở có thể kéo dài mỗi lần 10 giây.
• Làm cho giấc ngủ không được sâu gây thức giấc khi ngủ,làm quá trình hô hấp bị gián đoạn.
• Đối với những người ngủ ngáy khi ngủ phải luôn giữ vùng cơ luôn được vận động để quá trình hít thở luôn được hoạt động. Do vậy làm cho giấc ngủ không ngon.

• Cơ thể luôn mệt mỏi, tinh thần không được tập trung do mất ngủ và khó ngủ gây ra, điều này gây ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng làm việc.
• Gây ra các bệnh như huyết áp tăng, rối loạn tim mạch do tình trạng ngừng thở kéo dài. 
• Oxy trong máu bị thiếu do quá trình cung cấp bị gián đoạn.
• Thường xuất hiện tình trạng đau đầu dai dẳng.
• Bệnh tăng cân, béo phì.

Những người xung quanh có thể bị ảnh hưởng do tiếng ồn ngủ ngáy gây ra và ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của bản thân.

2. Các biện pháp hỗ trợ chấm dứt tình trạng ngủ ngáy hiệu quả

2.1 Tùy theo nguyên nhân

Bạn nên đến cơ sở y tế để được khám và tư vấn giải pháp điều trị nếu tình trạng ngủ ngáy ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống sinh hoạt của bạn một cách nghiêm trọng.

Cách điều trị sẽ khác nhau đối với mỗi nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ bạn bị viêm nhiễm vùng mũi họng gây ra hiện tượng ngủ ngáy thì cần điều trị dứt điểm bệnh đó. Nếu trẻ bị VA, amidan gây ngủ ngáy thì nên đi khám, nạo VA hay cắt amidan dưới sự tư vấn của bác sĩ.

Những người bị lệch vách ngăn mũi thì nên được chỉ định đi phẫu thuật chữa lệch vách ngăn mũi.

Để có thể khắc phục tình trạng ngủ ngáy, bạn cần thực hiện các biện pháp thực hiện thói quen sinh hoạt như sau:

• Bạn cần thay đổi tư thế ngủ từ nằm ngửa sang nằm nghiêng vì khi nằm ngửa sẽ khiến lưỡi và vòm miệng đổ xuống họng gây ngủ ngáy. Nằm nghiêng giúp cho việc thở dễ dàng hơn làm giảm bớt tình trạng này.
• Giảm cân là biện pháp tốt nhất cho những người thừa cân béo phì giảm tình trạng ngủ ngáy.
• Người uống rượu bia nhiều khi ngủ sẽ gây hiện tượng giảm trương lực các cơ trong đó có cơ họng. Vì vậy không uống bia rượu là cách tốt nhất giảm tình trạng ngủ ngáy.
• Thuốc lá có tác hại gây kích thích đường hô hấp, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình thở khi ngủ. Vì thế, nếu không muốn tình trạng ngủ ngáy ảnh hưởng đến cuộc sống thì hãy bỏ thuốc lá nhé.
• Tinh thần mệt mỏi do thiếu ngủ sẽ dẫn đến ngủ ngáy. Do đó, rèn luyện thói quen ngủ nghỉ điều độ là cách rất tốt.
•  Sử dụng các thuốc an thần hoặc các loại thuốc có thể gây giảm trương lực cơ vùng họng. Vì thế không nên sử dụng các loại thuốc trên khi không cần thiết.
• Bụi bặm thường là nguyên nhân gây dị ứng đường hô hấp dẫn đến ngủ ngáy. Vì vậy hãy thường xuyên thay ga giường, vỏ gối và giữ vệ sinh sạch sẽ cho phòng ngủ nhé.
• Cung cấp nhiều nước cho cơ thể.

• Kê cao đầu bằng gối khi ngủ sẽ giúp khai thông đường thở, giảm tình trạng ngủ ngáy.
• Vào bữa tối bạn không nên ăn nhiều và tránh các thức ăn có chất béo như bơ, sữa trước khi đi ngủ nhé.
• Nếu tình trạng viêm mũi gây cản trở đường hô hấp do các dịch mũi tiết ra thường xuyên thì hãy dùng thuốc xịt mũi để làm thông thoáng đường mũi. 
• Sử dụng miếng dán cánh mũi giúp cho mũi thực hiện nhiệm vụ thở dễ hơn, tránh tình trạng đường hô hấp bị hẹp hoặc tắc nghẽn khi ngủ gây ra ngủ ngáy.
• Sử dụng thiết bị nâng hàm dưới làm lượng khí bị ngăn cản bởi lưỡi ở phần cuối cổ họng ra vào dễ hơn do đã được thiết bị này nâng lưỡi lên trong lúc ngủ.
• Rèn luyện thói quen tập thể dục thường xuyên để ngăn ngừa bệnh thừa cân, béo phì, cung cấp cho não một lượng oxy cần thiết.

Việc tìm ra nguyên nhân gây ngủ ngáy rất quan trọng vì mỗi nguyên nhân là một cách chữa trị khác nhau. Do đó tìm ra được nguyên nhân thì bạn sẽ tìm được cách khắc phục và kết hợp với thay đổi thói quen sinh hoạt tình trạng ngủ ngáy.

2.2 Áp dụng các bài thuốc dân gian

2.2.1 Có thể sử dụng trà bạc hà

Theo dân gian sử dụng trà bạc hà là một cách chữa trị hiệu quả và được nhiều người áp dụng. Bởi vì đặc tính chống viêm, giảm sưng mà bạc hà có thể làm màng niêm mạc cổ họng và mũi giảm tình trạng viêm và sưng , giúp bạn thở dễ dàng và nhịp nhàng hơn khi ngủ. 

Súc miệng bằng nước ấm pha tinh dầu bạc hà trước khi ngủ có thể giúp cho tình trạng ngủ ngáy của bạn được cải thiện. Lưu ý dung dịch này có thể gây hại cho dạ dày vì thế không được nuốt. 

Ngoài ra, có thể trị bệnh ngủ ngáy bằng cách xoa một ít dầu bạc hà vào cổ, phần dưới mũi, uống trà bạc hà.

2.2.2 Dùng cây tầm ma chữa ngủ ngáy hiệu quả

Chất kháng Histamin trong tinh dầu cây tầm ma có đặc tính chống viêm. Do đó, nếu bạn bị viêm mũi, khó thở, nghẹt mũi do dị ứng và viêm xoang thì có thể sử dụng trà hoặc nước hãm tầm ma để làm thông thoáng đường mũi.

Mỗi ngày bạn có thể sử dụng 3- 4 tách trà tầm ma để chữa bệnh ngáy ngủ. Đối với lá và rễ cây tầm ma thì lượng dùng khác nhau, đối với lá tầm ma khô dùng 2- 4g, dùng 1,5 ml cho chiết xuất rễ cây tầm ma. Cả 2 loại đều uống mỗi ngày 3 lần.

Tầm ma đối với phụ nữ mang thai có thể làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt và tăng khả năng sảy thai. Do đó, phụ nữ có thai tuyệt đối không nên sử dụng các sản phẩm từ cây tầm ma. Hơn nữa, việc sử dụng thuốc cây tầm ma cần được trao đổi với bác sĩ đối với những người có bệnh lý về thận, rối loạn tim mạch, ung thư hoặc rối loạn hormone.

2.2.3 Dầu ô liu cũng là một gợi ý hay

Dầu ô liu có tác dụng rất tốt trong việc cải thiện bệnh ngủ ngáy từ các nguyên nhân như béo phì, bệnh tim mạch, cao huyết áp, bị tiểu đường và  những người bị viêm hô hấp, các mô trong đường hô hấp bị sưng lưu thông khí kém. 

Dầu ô liu còn có tác dụng giảm đau nhức và các cơn rụng bên trong cổ họng giảm tình trạng ngủ ngáy. Bạn chỉ cần dùng dầu oliu thay thế dầu động thực vật trong các công thức nấu ăn.

Mỗi ngày bạn chỉ cần uống 2-3 ngụm dầu ô liu trước khi đi ngủ là có thể chữa ngủ ngáy. Bạn có thể uống kèm dầu ô liu với mật ong để cải thiện hương vị cho dễ uống.

2.2.4 Có thể dùng thảo quả

Ngoài việc được dùng làm gia vị tăng hương vị cho món ăn thì cây thảo quả còn được dùng làm dược liệu để an thần và hỗ trợ giấc ngủ khi được uống cùng với trà. Theo nhiều nghiên các thành phần hóa học như Borneol, Terpinene, Eucalyptol và Limonene có trong thảo quả có tác dụng tốt cho sức khỏe.

Thảo quả giúp hỗ trợ tắc nghẽn xoang và ngực. Do đó, nó có tác dụng làm cho việc thở được dễ dàng hơn vì mũi được giãn nở, thông mũi giảm nghẹt mũi, tình trạng ngủ ngáy cũng sẽ được cải thiện hơn.

Trước khi ngủ 30 phút, bạn hãy chuẩn bị một ấm trà và cho thảo quả vào trong đó để uống, sau một thời gian bạn sẽ thấy được tình trạng ngủ ngáy được cải thiện hơn rất nhiều. Để có thêm hiệu quả bạn có thể cho thêm nửa muỗng bạch đầu khấu.

2.2.5 Dùng nghệ ngay trong vườn nhà

Do có đặc tính kháng sinh và sát trùng cao nên nghệ được sử dụng để điều trị viêm và giảm ngáy ngủ nghiêm trọng. Trẻ em mới biết đi và người trưởng thành đều có thể dùng nghệ để trị bệnh ngủ ngáy. Tình trạng ngủ ngáy và hệ miễn dịch sẽ được cải thiện hơn khi sử dụng dung dịch nghệ.

Khoảng 30 phút trước khi đi ngủ bạn có thể uống dung dịch nghệ bao gồm 2 muỗng bột pha với ly sữa ấm để điều trị ngáy ngủ. Bạn cần thống nhất một giờ mỗi ngày để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

2.2.6 Tận dụng tỏi trong nhà bếp

Ngoài các công dụng như điều trị nhiều bệnh lý như bệnh tim, huyết áp cao, Cholesterol cao và ngăn ngừa ung thư thì tỏi còn được trị bệnh ngủ ngáy do tắc nghẽn xoang bởi vì tỏi có thể làm các chất nhầy trong mũi giảm tích tụ đi và giảm viêm hệ thống hô hấp.

Trước khi đi ngủ bạn hãy nhai 2 tép tỏi sau đó uống một ly nước ấm để có giấc ngủ sâu và điều trị bệnh ngủ ngáy.

Tuy nhiên, sử dụng tỏi để trị bệnh ngủ ngáy với liều lượng quá nhiều sẽ hoàn toàn không tốt cho sức khỏe vì tỏi có thể dẫn đến kích ứng và gây tổn thương hệ thống tiêu hóa nếu ăn quá nhiều. 

Những người xuất hiện các triệu chứng như nóng trong người, nổi mề đay hoặc đau đầu do dị ứng với tỏi thì nên ngừng ngay lập tức và sử dụng cách khác để điều trị bệnh ngáy ngủ.

2.2.7 Dùng trà hoa cúc cũng rất hiệu quả

Hoa cúc được xem là một loài thảo mộc trị các bệnh về sức khỏe rất hữu hiệu như bệnh đau dạ dày, khó ngủ, ngủ không sâu giấc và khắc phục tình trạng ngủ ngáy.

Sử dụng một cốc trà hoa cúc pha với mật ong trước khi đi ngủ có thể giúp bạn ngủ ngon hơn hạn chế tình trạng rung cạc dây thần kinh do các cơ bắp trong cổ họng bị viêm, cải thiện bệnh ngủ ngáy.

Đối với những người có tiền sử bị dị ứng với phấn hoa cúc thì nên cẩn thận khi sử dụng loại dược liệu này.

3. Lời kết

Trên đây là một số cách để điều trị bệnh ngáy ngủ tại nhà. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng các cách đó không mang lại hiệu quả thì hãy đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị.