8 Thuốc trị bệnh Rệp Sáp hiệu quả cho cây trồng

Khi trồng các loại cây lấy quả, đặc biệt là cây trái có múi thường bị bệnh rệp sáp tấn công nụ và trái. Chúng làm cho trái không phát triển, bị hút hết chất dinh dưỡng, làm giảm năng suất và chất lượng cây trồng. Nếu phát hiện bệnh muộn thì trái không thể thu hoạch được nữa. Chính vì vậy bà con nông dân nên chú ý chăm sóc cây trồng, phòng và trị bệnh càng sớm càng tốt.

Đặc điểm của rệp sáp

Rệp sáp có tên khoa học là Planococcus citri, chúng ký sinh trên các loài cây ăn trái có múi hoặc tiêu cà phê gây hại cho nông nghiệp. Theo khoa học nghiên cứu nó có thể gây bệnh cho hơn 70 họ cây khác nhau.

Rệp cái trưởng thành có hình bầu dục, không có cánh, kích thước dài 2,5-5mm, ngang 2-3mm. Toàn thân có màu hồng phủ lớp sáp trắng, quanh thân có các tia sáp trắng dài. Vòng đời của rệp sáp cái là 115 ngày từ ngày trứng nở đến ấu trùng và nở thành rệp.

Rệp đực nhỏ hơn, dài 1mm, màu xám nhạt, vòng đời khoảng 27 ngày. Những con rệp sáp gây hại mỗi lần đẻ trứng khoảng 200 -250 quả, đặc biệt sinh sôi phát triển mạnh mẽ vào mùa hè, thời tiết nắng nóng tỉ lệ trứng nở rất cao, lên đến 91%. Lúc này trị rệp sáp sẽ khó khăn.

Cách thức gây hại của rệp sáp như sau:

Giai đoạn ký sinh: rệp tập trung giữa gốc cây và mặt đất hoặc ở những khe, rãnh trên rễ cây phần nằm dưới mặt đất sau đó đến phần rễ bên. Chúng gây hại cho rễ từ khi còn non khiến cây chết hoàn toàn. Khi rệp tập trung mật độ cao cây biểu hiện rõ nhất là chuyển sang màu vàng vì không có dưỡng chất.

Giai đoạn trưởng thành: Rệp sáp xuất hiện ở các cuống hoa, khi hoa nở hình thành quả chúng sẽ hút nhựa ở cuống, làm trái nhỏ kém phát triển. Nếu tập trung nhiều sẽ làm chết cành.

Nhìn chung rệp sáp là loài ký sinh ăn tạp gây hại nặng nề cho cây cối.

Bệnh rệp sáp gây hại cho hoa hồng

Tại những vườn trồng hồng nếu không phòng trừ hiệu quả thì rất dễ bị rệp sáp tấn công. Khi hoa có dấu hiệu bị bệnh dấu hiệu đầu tiên dễ nhận thấy nhất là hồng có một lớp màu trắng như sáp quanh nách lá hoặc bên dưới mặt lá, gần các gân lá.

Những con rệp sáp khi tìm được nơi trú ngụ sẽ tiết ra một chất kết dính với cây và chọc vòi để hút chất nhựa , dinh dưỡng của cây.

Rệp gây hại cho hoa hồng thường là rệp vảy nâu và rệp vảy trắng. Tác hại của rệp trên cây hoa hồng:

☑ Tình trạng bệnh nhẹ: Trên phiến lá có những đốm trắng nhỏ, dần bị vàng đi ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây

☑ Tình trạng nặng: Hồng bị rệp bám thành mảng bao phủ mặt lá, thân cây, ngọn hoa tiêu hóa chất dinh dưỡng, khiến cây không quang hợp được ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.

Bệnh rệp sáp gây hại cho hoa hồng diễn ra quanh năm nhưng phát triển mạnh nhất là vào mùa hè, khi thời tiết nắng nóng rệp phát triển mạnh. Khả năng sinh sản của nó rất nhanh khiến bệnh lan rộng ra cả vườn.

Bệnh rệp sáp bột hồng trên cây sắn

Ở Việt Nam, rệp sáp bột hồng chuyên ký sinh và hại cây mì, gây hậu quả rất lớn. Đặc điểm là dưới lớp da có một màu hồng nên gọi là rệp sáp bột hồng. Chúng thường gây hại ngay dưới ngọn lá, nhất là nơi tiếp giáp giữa cuống lá với thân chích hút nhựa sống.

Cây bị bệnh thường có hiện tượng ngọn bị chùn lại, không sinh trưởng nữa, thân cong queo, cây lùn nếu bệnh nặng thì toàn bộ lá bị rụng.

Rệp cộng sinh với kiến nên phát triển sinh sôi rất nhanh. Chúng được phân tán theo hạt giống, gió, trôi theo nguồn nước để lây lan sang các khu vực khác. Rệp sáp bột hồng phát triển trên cây sắn có vòng đời dài từ 1 đến 3 tháng nên hoàn toàn có thể gây hại cho vụ sau.

Rệp sáp hại quả cà phê

Trên cây cà phê rệp sáp cũng là tác nhân khiến quả cà phê không thể phát triển, còi cọc và bị khô héo. Triệu chứng dễ nhận thấy trên cây cà phê khi chúng hút nhựa làm quả non khô héo, cây còi cọc, kém phát triển.

Khi chúng xuất hiện còn có mọt lớp nấm muội đen bao phủ trên chùm quả, lá khiến lá úa vàng, quả khô rụng.

Vòng đời của rệp trên cây cà phê từ 26 đến 40 ngày, đẻ trứng trên các kẽ lá, chùm nụ chùm quả non. Gây hại từ khi có nụ đến khi thu hoạch.

Cách xử lý khi bị rệp sáp tấn công

Chuẩn bị môi trường điều kiện đất, nước, không khí, chất dinh dưỡng cho cây trước khi trồng cây là điều rất quan trọng. Cải tạo đất, xới cày ải phơi khô để những mầm bệnh bị tiêu diệt hoàn toàn. Đối với mảnh đất từng bị bệnh rệp sáp tấn công thì phải thu gom tiêu hủy cây cành lá bị bệnh trước khi trồng cây mới.

Trường hợp khi trồng cây bị rệp sáp tấn công phải xử lý càng sớm càng tốt. Cụ thể như sau:

☑ Không trồng cây xen kẽ với cây dễ bị rệp sáp tấn công.

☑ Khi cây bị bệnh dùng vòi nước áp suất cao, tia nước mạnh để xịt xoáy loại bỏ những ổ bệnh bám trên cây.

☑ Sử dụng thiên địch như ong, kiến vàng, bọ rùa để xử lý rệp.

☑ Thường xuyên dọn dẹp vườn quanh đãng để cây phát triển trong điều kiện tốt nhất.

Bên cạnh cách xử lý thủ công, phòng trừ thì bắt buộc vẫn phải dùng đến thuốc đặc trị rệp sáp đặc dụng.

Các loại thuốc trị bệnh rệp sáp

Khi rệp xuất hiện với mật độ dày có thể sử dụng dầu khoáng, thuốc trị rệp sáp sinh học MOVENTO 150OD, ANBOOM 40EC hoặc một số loại thuốc có tính lưu dẫn như thuốc có hoạt chất: Imidacloprid, Chlopyrifos để phun hàng ngày.

Một số loại thuốc khác như:

1. Applaud 10WP

Applaud 10WP có công dụng đặc trị rệp sáp, rầy nâu trên các loại cây rất hiệu quả. Tác động của thuốc ngăn cản quá trình lột xác của ấu trùng, làm giảm sự đẻ trứng, gây cho con bệnh bị mất nước và chết.

Liều lượng sử dụng:

☑ Liều lượng pha 0,8-1 kg/ha

☑ Liều lượng phun 400-500 lít nước/ha

Nên phun khi rệp, rầy còn non, mật độ thưa.

2. Mospilan 3EC

Thuốc Mospilan 3EC đặc trị bệnh rệp sáp trên cây cà phê rất hiệu quả.

Liều lượng:

☑ Liều lượng pha: 0,5 -1l/ha

☑ Liều lượng phun: phun 400 -600l.

Thời gian phun: Phun khi bệnh còn nhẹ.

3. Wellof 330 EC

Thuốc Wellof 330 EC có hai hoạt chất Chlopyrifos Ethyl + Fipronil là 330g/lít và Wellof 3GR, có khả năng trị bệnh theo 4 con đường tiếp xúc – vị độc – xông hơi – lưu dẫn.

Liều lượng đặc trị:

☑ 1,2 kg/1.000 m2, phun trên cây lúa với liều 0,8 – 1 lít/ha

☑ Pha 40 – 50 ml thuốc/bình 16 lít nước.

Ngoài ra trị bệnh rệp sáp rễ trên cây tiêu với liều lượng thuốc 20 -25 gr/gốc.

4. Termicide 40EC

Thuốc Termicide 40EC có hoạt chất Chlorpyrifos Ethyl (min 94 %) đặc trừ rệp sáp trên cây cà phê, tác động của thuốc qua cách tác động tiếp xúc, vị độc và xông hơi; không có tính nội hấp

Liều lượng: 0.2 – 0.3%, phun ướt đều cây trồng khi mật độ rệp khoảng 5-7 con/ chùm quả …

5. Mãnh hổ 750 (Vk.Sudan 750EC)

Thành phần thuốc là: Alpha-cypermethrin: 50 g/lít và Chlorpyrifos Ethtyl: 700 g/lít.

Công dụng: Đặc trị rệp sáp hại cà phê

Liều lượng thuốc: 0.07%

Liều lượng pha: Pha 20ml thuốc cho bình 20 lít nước

Cách phun: Phun ướt đều cây trồng khi mật độ rệp sáp là 5-7 con/ chùm quả.

Thời gian cách ly: 14 ngày

6. Dragon 585EC

Dragon 585EC dạng lỏng đóng chai 100ml

Hoạt chất thuốc: Cypermethrin 5.5%, Chlorpyriphos Ethyl 53%, Chất phụ gia 41.5%

Cách dùng: Pha phối thuốc cho tăng hiệu lực thuốc như sau:

☑ Pha Dragon với dầu khoáng Sk Enspray 585EC

☑ Pha Dragon với Butyl

Liều lượng pha: 4-6ml/bình 8 lít phun trên 1000m2

7. MARSHAL 200SC

Thành phần của thuốc MARSHAL 200SC là hoạt chất Carbosulfan 200g/l.

Quy cách đóng gói mỗi gói là 500ml

Công dụng của thuốc: Chuyên trị rệp sáp hại cà phê, đục thân, rầy nâu hại lúa.

Cách sử dụng:

☑ Trị bệnh sâu đục thân trên lúa: Pha 15 -20ml/8 lít

☑ Trị bệnh rầy nâu trên lúa: Phan 10-15ml/8lit

☑ Trị rệp sáp trên cây cà phê: 15-20ml/8 lít

Lượng nước phun cho mỗi lần phun là từ 400- 600 lít/ha

Lưu ý là thời điểm khi mới thấy sâu non xuất hiện thì phải phun thuốc ngay để trị bệnh có hiệu quả. Đối với sâu hại lúa thì phải phun 5-7 ngày sau khi thấy bướm nở rộ.

Thời gian cách ly sau mỗi lần phun thuốc là 7 ngày.

8. MOVENTO 150OD

Thuốc MOVENTO 150OD có thành phần là Spirotetramat: 150 g/L

Quy cách đóng chai: Chai 100ml

Công dụng của thuốc: Trị bệnh rệp sáp trên cây cà phê, cam, tiêu. Trị bệnh rệp muội trên bắp cải và bọ trĩ trên chè.

Đặc điểm của thuốc là có khả năng tìm diệt côn trùng gây hại ấn núp hoặc tiêu diệt ngay từ khi còn trong trứng. Thuốc không hề gây hại cho kiến vào, bảo vệ địch thủ của sâu bệnh nên phù hợp trên các loại cây ăn quả như cam, bưởi, những loại cây có múi nói chung. Khả năng dẫn lưu 2 chiều kéo dài nên đặc trị các loại con trùng chuyên hút chích nhựa sống của cây.

Cách sử dụng:

☑ Liều lượng pha cho cà phê, cam, bưởi: 16ml/ bình 16 lit

☑ Liều lượng pha trị bọ trĩ trên chè: 15-25ml/ bình 16 lít

☑ Liều lượng phun : Trên cây có múi phun ướt đẫm hết lá và thân cây, phun trên bắp cải 400l/ha, trên chè 400-800l/ha

Lưu ý là không phun Movento 2 lần liên tiếp gần nhau trên cùng một loại cây sẽ dẫn đến sâu bệnh kháng thuốc.

Lưu ý khi sử dụng thuốc trị rệp sáp: Những con rệp sáp có thể dễ dàng nhận thấy trên cây trồng nên tùy vào mật độ của chúng mà sử dụng thuốc khi đến ngưỡng nhất định. Tuân thủ nguyên tắc khi đến ngưỡng tức là mức độ bằng này con sẽ làm giảm năng suất cây trồng. Không dùng tràn lan làm ảnh hưởng đến thiên địch, côn trùng có lợi.

Khi hòa thuốc nên thêm với dung dịch gì đó cho sâu chết nhanh. Với rệp sáp nhiều người pha cùng xà phòng hoặc nước rửa chén để lớp sáp trên mình rệp dễ phá vỡ. Tuy nhiên điều này lại phản tác dụng vì xà phòng có tính kiềm gây ra phản ứng bất lợi. Tốt nhất nên pha loãng với 1 nước sau đó mới pha với lượng nước nhiều.

Sâu bệnh rệp sáp cần phun đẫm lá và cả gốc để thuốc phát huy hiệu quả tối đa.