[ Bệnh Rubella ] – nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Bệnh Rubella hay còn còn có tên gọi khác là sởi Đức là một căn bệnh truyền nhiễm được gây nên bởi virus Rubella. Bệnh phần lớn chỉ ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, nếu phụ nữ mang thai bị nhiễm Rubella có thể để lại các di chứng nguy hiểm như: lưu thai, sảy thai hoặc thai nhi có thể bị các dị tật bẩm sinh.

Mục lục

1. Tìm hiểu về bệnh Rubella

1.1 Thế nào là bệnh Rubella?

Rubella là một bệnh truyền nhiễm cấp tính được gây ra bởi virus Rubella, đường lây lan của căn bệnh này thường thông qua dịch từ mũi vào cổ họng. Bệnh chủ yếu hay gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên, nhưng đa phần chỉ ở mức độ nhẹ.

Nếu mẹ bị nhiễm virus Rubella trong thời kỳ mang thai thì bệnh có thể dẫn tới những tác hại nguy hiểm cho sức khỏe của người mẹ và thai nhi trong bụng.

Một tuần trước khi phát ban và một tuần sau khi phát ban là thời gian bệnh nhân có nguy cơ truyền bệnh cao nhất. Trẻ em bị mắc bệnh Rubella bẩm sinh virus thường có trong nước tiểu, dịch mũi và cổ họng trong vòng ít nhất một năm hoặc lâu hơn và có nguy cơ lây bệnh cho người chưa được tiêm phòng.

Tìm hiểu về bệnh Rubella

Bệnh Rubella thường xảy ra vào mùa đông và mùa xuân, hiện diện khắp nơi trên thế giới. Người đang mắc bệnh là ổ chứa virus gây bệnh Rubella duy nhất. Khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh có thể bị mắc bệnh do bệnh thường lây truyền qua đường hô hấp. Thời gian từ 7 ngày trước đến 7 ngày sau khi phát ban thường là giai đoạn dễ lây nhiễm nhất.

Virus Rubella cũng như bệnh sởi nên đối với những cộng đồng không có miễn dịch với Rubella có thể gây ra dịch lớn do khả năng lây lan cao.

1.2 Những nguyên nhân dẫn đến bệnh và các con đường lây bệnh

1.2.1 Nguyên nhân gây bệnh

Virus gây ra bệnh Rubella là virus thuộc họ togavirus và có chứa ARN. Mùa xuân thường là thời điểm thích hợp để bệnh Rubella phát triển mạnh. Virus Rubella thường cư trú tại vòm họng và các hạch bạch huyết và lây truyền qua đường hô hấp.

Một người khỏe mạnh có thể mắc bệnh nếu tiếp xúc trực tiếp với dịch nhầy của mũi, họng hoặc các giọt bắn khi người bệnh ho hay hắt hơi.

Bất kỳ ai cũng có thể là đối tượng mắc bệnh Rubella. Người phơi nhiễm với virus Rubella nếu như chưa có miễn dịch với virus Rubella thì sẽ bị mắc bệnh, người lành thường không mang virus.

1.2.2 Những lý do làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Nếu nằm trong các trường hợp sau đây, bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh Rubella cao:

Không có tiền sử bị Rubella
Chưa tiêm vắc xin phòng các bệnh như: quai bị, sởi, Rubella
Đã từng đi đến các nước hoặc các khu vực đang có dịch Rubella

Bạn cũng có thể mắc bệnh ngay cả khi không có yếu tố nguy cơ như trên. Những yếu tố trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn nên gặp trực tiếp bác sĩ để biết rõ hơn về bệnh

Rubella ở trẻ em

1.3 Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Rubella

Trẻ em khi mắc bệnh Rubella thường không biểu hiện triệu chứng. Thông thường, sau khi phơi nhiễm từ 2 đến 3 tuần bệnh mới xuất hiện triệu chứng.

Các triệu chứng có thể xuất hiện bao gồm:

Thường phát ban ở ngoài da từ đầu rồi lan dần xuống cơ thể, kéo dài từ 2 đến 3 ngày.
Sốt nhẹ đi kèm đau đầu.
Các vấn đề về mũi như: sổ mũi, nghẹt mũi.
Hạch bạch huyết ở cổ hoặc sau tai bị sưng.

Trong trường hợp người trưởng thành và thanh thiếu niên mắc bệnh sẽ có thêm các triệu chứng sau:

Ăn không ngon miệng.
Gặp vấn đề về mắt như viêm kết mạc( nhiễm trùng mí mắt và nhãn cầu)
Ở phụ nữ trẻ tuổi thường bị sưng và đau khớp

Thông thường trong vài ngày các triệu chứng sẽ biến mất nhưng cũng có một số trường hợp tình trạng phát ban kéo dài lâu hơn. Bạn cũng có thể mắc các triệu chứng khác không được đề cập. hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh.

2. Phương pháp điều trị Rubella

2.1 Phương pháp chẩn đoán Rubella

Vì các triệu chứng của bệnh Rubella không rõ ràng nên khá khó chẩn đoán. Dựa vào bệnh sử và khám lâm sàng các triệu chứng của người bệnh để chẩn đoán bệnh. Bác sĩ có thể lấy dịch từ cổ họng, lấy mẫu máu hoặc nước tiểu để xét nghiệm nếu bạn đang mang thai mà có các triệu chứng của bệnh Rubella hoặc đã từng tiếp xúc với người bệnh Rubella.

2.2 Cách điều trị

Hiện nay vẫn chưa có cách rút ngắn quá trình phát bệnh và tự miễn dịch Rubella. Tuy nhiên, cơ thể bạn và trẻ sẽ tự đề kháng và miễn dịch với bệnh Rubella vĩnh viễn một khi đã nhiễm bệnh.

Có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt hay thuốc giảm đau thông thường paracetamol liều trẻ em nếu trẻ cảm thấy khó chịu. Nếu trẻ bị ngứa bạn có thể hỏi dược sĩ tại quầy thuốc để mua kem bôi ngoài da.

Để giúp bạn tự đề kháng virus bác sĩ có thể chỉ định khám kháng nguyên Rubella (hyperimmune globulin) nếu bạn đang mang thai, tuy nhiên con bạn vẫn có nguy cơ cao bị dị tật bẩm sinh.

Cách điều trị Rubella

2.3 Thói quen sinh hoạt giúp giảm mắc bệnh Rubella

Lưu ý những điều sau thì bạn có thể kiểm soát được bệnh của mình:

Uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Hạn chế để trẻ gãi khi bị ngứa vì có thể để lại sẹo, thay vào đó bạn có thể mua kem bôi giảm ngứa ở tiệm thuốc để bôi cho trẻ.
Nên hạn chế tiếp xúc với người khác nếu như bạn hoặc trẻ bị nhiễm bệnh, đặc biệt tránh tiếp xúc hoặc không được ở gần những người đang mang thai, không cho trẻ uống aspirin khi trẻ đang mắc bệnh Rubella.

Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào.

Tất cả các bà mẹ đều được khuyến cáo tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh Rubella nếu chưa có miễn dịch trước khi dự định mang thai ít nhất 2 tháng vì bệnh Rubella chỉ gây nguy hiểm cho thai nhi trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Tiêm phòng vắc xin là phương pháp đơn giản và hiệu quả nhất để phòng ngừa những hậu quả đáng tiếc cho bé bị nhiễm Rubella bẩm sinh.

3. Biện pháp phòng ngừa Rubella

3.1. Đối với phụ nữ mang thai

Hiện nay việc chủ động tiêm ngừa vắc xin là biện pháp tốt nhất để ngừa bệnh vì Rubella là bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Tiêm phòng trước khi mang thai là biện pháp tốt nhất để phòng bệnh và đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi. Cần hạn chế tiếp xúc với những bệnh nhân bị nhiễm Rubella hoặc trẻ mắc hội chứng Rubella bẩm sinh đối với phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai.

Trong những tháng đầu mang thai nếu có dấu hiệu sốt hoặc phát ban thì nên đến các cơ sở uy tín để được thăm khám, xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nữ giới cần tìm đến các trung tâm tiêm chủng hoắc các cơ sở y tế có nguồn vắc xin ổn định để tiêm phòng trước khi mang thai vì đây là việc vô cùng quan trọng.

3.2. Đối với những những trường hợp khác

Việc tiêm vắc xin phòng bệnh là biện pháp ngừa bệnh tốt nhất vì hiện nay Rubella chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Cần thực hiện các biện pháp sau để phòng ngừa bệnh Rubella:

Đối với trẻ từ 12 đến 24 tháng tuổi cần phải tiêm phòng vắc xin
Sau khi tiêm vắc xin sẽ gặp phải các tác dụng phụ như: nổi hạch, sốt phát ban, đau khớp, tăng bạch cầu đa nhân
Đối với những người mắc bệnh suy giảm miễn dịch chống chỉ định tiêm vắc xin Rubella, với những bệnh nhân có tiền sử dị ứng nặng với gelatin, thuốc neomycin hoặc các lần tiêm vắc xin trước và người đang có triệu chứng sốt thì nên thận trọng khi tiêm vắc xin Rubella.

Có thể phòng ngừa và điều trị dứt điểm bệnh Rubella. Khi xuất hiện những triệu chứng của bệnh không nên hoang mang mà hãy bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân và đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị bệnh Rubella nhanh chóng, kịp thời.

4. Phụ nữ mang thai mắc Rubella sẽ như thế nào?

4.1 Sự nguy hiểm của bệnh

Trong 3 tháng đầu của thai kỳ nếu thai phụ mắc bệnh Rubella thì sẽ rất nguy hiểm vì đây là giai đoạn hình thành các bộ phận của thai nhi. Virus Rubella có thể vượt qua hàng rào nhau thai và xâm nhập vào bào thai làm chậm quá trình phát triển của thai nhi hoặc gây dị tật.

Có nhiều phụ nữ có thai mắc Rubella không được phát hiện và để lại nhiều di chứng nặng nề về sức khỏe đối với người mẹ và thai nhi vì có tới 50% các trường hợp mắc bệnh không có biểu hiện những dấu hiệu lâm sàng điển hình.

Trong thời kỳ đầu mang thai có thể dễ sảy thai, lưu thai hoặc sinh non nếu mẹ bị nhiễm Rubella. Trẻ có nguy cơ cao mắc hội chứng Rubella bẩm sinh với nhiều dị tật nghiêm trọng như: chậm phát triển, dị tật tim, điếc, đục thủy tinh thể do được sinh ra từ các bà mẹ mắc bệnh Rubella.

Ngoài ra trẻ còn có thể mắc một số bệnh gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng giống nòi như vàng da, xuất huyết, đái tháo đường, viêm phổi, xương thủy tinh, sinh non, nhẹ cân… Hậu quả nghiêm trọng khác của hội chứng Rubella bẩm sinh là khiến một số trường hợp trẻ bị tử vong.

Đối với trẻ được sinh ra từ bà mẹ bị nhiễm Rubella trong 3 tháng đầu của thai kỳ thì khả năng mắc hội chứng Rubella bẩm sinh là 70 đến 90%.

Dị tật tim bẩm sinh, nhãn cầu nhỏ, viêm não… là một số dị tật bẩm sinh do virus Rubella gây ra.

4.2 Bệnh để lại biến chứng gì?

Thông thường những người mắc bệnh Rubella đã khỏi bệnh sẽ không để lại biến chứng vì Rubella thường là bệnh nhẹ. Tuy nhiên, đối với phụ nữ mang thai ở 3 tháng của thai kỳ bệnh sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như: sảy thai, lưu thai hoặc gây ra các dị tật bẩm sinh cho thai nhi như: điếc, bệnh tim, chứng đầu nhỏ, mù lòa, hay chậm phát triển, tâm thần vận động.

Ngoài ra, trẻ có thể bị vàng da, đái tháo đường, xuất huyết, xương thủy tinh, nách to…nếu được sinh ra từ những bà mẹ bị nhiễm Rubella.

Trẻ sơ sinh có thể mắc hội chứng Rubella bẩm sinh từ 70 đến 90% nếu được sinh ra từ những bà mẹ bị mắc bệnh Rubella trong 3 tháng đầu mang thai. Do đó tất cả phụ nữ nên làm xét nghiệm đã có miễn dịch với Rubella hay chưa trước khi quyết định mang thai để không ảnh hưởng đến thai nhi.

Trong 3 tháng đầu mang thai nếu như bị bệnh Rubella thì sẽ để lại những biến chứng nguy hiểm như sảy thai, lưu thai hoặc để lại các dị tật bẩm sinh do thai nhi.

5. Lời kết

Hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị dứt điểm Rubella khi xuất hiện triệu chứng của bệnh. Cần tìm hiểu nguyên nhân và đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.